Bunraku

   In het traditionele Japanse bunraku-spel zijn (vaak) drie
personen nodig om één pop te manipuleren. De bespelers
zijn zichtbaar op het toneel en geheel in het zwart gehuld.
Van de speler die de kop van de pop bedient, is het gezicht
zichtbaar. Bij de assistenten is het hoofd bedekt met een
zwarte, gazen kap. Het gelaat van een bunraku-figuur kan door een inwendig
mechanisme van uitdrukking veranderen; wenkbrauwen worden gefronst en
een onschuldige maagd krijgt een duivelse grijns. Ook de vingers kunnen
afzonderlijk worden bewogen. De figuren zijn 90 cm tot 1,20 m hoog.

Voordrachtskunstenaar en shamisen

   De voorstelling wordt begeleid door een joruri (zanger/voordrachtskunstenaar)
en een shamisen (driesnarige luit). Bunraku is de naam die wordt gebruikt om het
Japanse ningyo joruri aan te duiden, dat letterlijk ‘poppen en verhalen’ betekent.
   Het woord ‘bunraku’ is afgeleid van Bunraku-za, de naam van een poppentheater
dat in de negentiende eeuw in Osaka was gesticht. Bun betekent ‘literatuur’, raku
‘plezier’ en za ‘huis’.

Poppenspe(e)lmuseumeducatie. Prenten- en tekstenreeks ‘Poppenspe(e)ltechnieken en -figuren’. Nr. 16. Illustratie: Elsje Zwart ©. Concept en tekst: Otto van der Mieden ©. Info: www.poppenspelmuseumbibliotheek.nl (2010).