Italiaanse komische figuur. Stamvader van Jan Klaassen, de Franse Polichinelle en de Engelse  Mr Punch. Heeft ook in tal van andere Europese landen nazaten, die vrijwel allen de hoofdrol spelen in het traditionele volkspoppenspel. Hij is een figuur uit de commedia dell'arte, waarin hij de rol van zanni (komische bediende) vervult. Pulcinella is een boertig type. Hij draagt een zwart halfmasker. Zijn kostuum is wit en bestaat uit een wijd hemd, een wijde broek en een puntmuts waarvan de top meestal naar voren valt. Zijn rug is licht gebocheld. In de naam Pulcinella is het woord 'pulcino' te herkennen, dat 'kuikentje' betekent. Hij heeft ook een aantal hoenderachtige kenmerken: een kwakende stem, een snavelvormige neus en een hanige tred. Het snerpende stemgeluid verkreeg de poppenspeler met behulp van een keelfluitje, de pivetta, een stemvervormer. Volgens een mythe is Pulcinella uit een ei gekropen dat door een kalkoen is uitgebroed. Die vogelachtigheid van hem, met name het hanige, heeft een symbolische betekenis. De geboortegrond van Pulcinella ligt bij Napels. In het volksgeloof van die streek is de haan verbonden met de dood, een verband dat je trouwens tegenkomt in verschillende antieke culturen. Ook trekt de haan kwaad aan dat de gemeenschap treft. Als Pulcinella in de poppenkast vecht - met een boef, de diender, de beul, het monster, de duivel of de Dood - bestrijdt hij het onheil. In wezen is Pulcinella een mysterieuze figuur, vol met tegenstellingen. Zo kan hij een man zijn, maar ook een vrouw. Hij is een hermafrodiet.
Zie ook Baren, Doepak nr. 145a, Kruimelkrant nr. 9 en Pamflet nrs. 16, 21a en 22.